Friday, November 30, 2012

Nafti-Hafarnimo iyo Faarax-Afcad (gabay)


Faarax-Afcad Xasan-Dhiillo Cali oo lagu wado inuu noolaa qarnigii 19aad ilaa horraantii qarnigii 20aad, wuxuu ahaa gabyaa culus iyo geesi dagaalyahana. Gabaygaan wuxuu ku male awaalayaa duullaan uu isagu abaabulay oo aan dhab-ahaan dhicin. Maansada noocaan ah waxaa loo bixiyay "Nafti-Hafar" isagaana loo tiriyaa inuu ugu horreeyay qof curiya.

Duullaan la wacay reer tolkay, guluf u doomaarshay
Dhallinyarada kii doora iyo, daalinka abbaaray
Colkoo dhawr habeyn soo dibjiray, guure dalandoolka

Goortii wiil hurdada duc yiri, odayna daafoobay
Dareemaha markuu cunaayay ee, jaraha loo daadshay
Sidii deer dhawaaqiya fardaha, darar ma soo weecshay

Goortii la wada diirsaday, diric ninba ahaaday
Darmaan ladan docdaa ula baxoo, nadi ku duugduugay
Darandoorigii hor iyo dib, labadaba u diiday

Bidhaanteeda daw dheer ka bixi, dab iyo buur moodnay
Kula durugnay Deerooy intaan, labo tuke is daawaan
Dildil dheer garbaha kala dhacnoo, duguli buubaashay

Maraquu dambeedyada ku xiray, Deleb ku laafyootay
Deerooy raggii maali jiray, danabki soo yeeryay
Sidii gaalo-dhoorrey wax dili, soo dabayl kiciye

Darbi yaa lahaa muusannow, diir is kaga yeele
Is dareeme labadaan dirniyo, labo na doonaysay
Aan u dagno iyo yaannaan u dagin, labadaba u doodnay

Niman diriri jiraan nahee, meel isaga duubnay
Dildiluhu is dhaafoo ciyoon, samadu deel qaadday
Gaashaan daruur u eg furtoo, dilay islaankooda

Xamar diillin weyn aan dhacsaday, daba raqlee kayga
Dalagdalag u socay caynabkii, dananka waallaaye
Duunyada hor qooq maydalkaan, da’ u weynaane

Darmaantii dir iyo orod lahayd, danab kacdoo boodday
Caarrihii shan iyo toban u dugay, daba dhurwaalleeyay
Senge qoob diraandiro lahaa, docodocee geela

Wuquufkii dalqada loogu simay, cayga kaga daadshay
Dabroceliska subag doora qabay, Qaawo dilikeysay
Nin guna oo darmaan looshaday iyo, daa’ifka uleeyay

Erayada:
1-Doomaarshay: Doomaar waa naq; wuxuuna ka wadaa u doojay ama barwaaqeeyay. 
2-Dalandoolka: socod aan la nasan.
3-Daafoobay: Daaf waa xanuun indhaha gala; wuxuu ka wadaa daalay.
4-Dareemaha: waa caws tayo wanaagsan leh.
5- Nadi: jeedalka fardaha loo adeegsado
6- Daw: dhinac, kob, meel.
7- Dildil: ul, samay, laan.
8- Danab: wiriq, biriq; wuxuu ula jeeda xooggoodii soo muuqay.
9- Raqle: orod yar, saqle.
10-Danan: ciga fardaha.
11- Maydal: jaad fardaha kamida.
12- Dugay: dhammaystay, ebyooday.
13- Docdocee: hadba dhinac ka meer, geesaha isaga soo duw.
14- Wuquufla: xarigga afka laga suro faraska si loo wado.
15- Looshaday: afaystay; wuxuu u jeedaa korsaday.


Tixraac
Axmad Faarax Cali (Idaajaa)


No comments:

Post a Comment